Projekty

Tylmana z Gameren ponad 300 lat temu zaprojektował rezydencję dla rodziny
Krasińskich. Obiekt przeszedł burzliwe koleje losu. II Wojna Światowa doprowadziła
do jego niemal całkowitego zniszczenia. Odbudowany ze starych rycin jest dziś reminiscencją dawnego stylu i najlepszych wzorców.
Choć poza piwnicami i fragmentami ścian,
nie jest oryginałem wciąż pozostaje jednym
z najpiękniejszych barokowych pałaców.
Na początek warto wspomnieć o lokalizacji.
Gmach stoi na osi pomiędzy placem
i ogrodem. Ta relacja, od czasu jego powojennej odbudowy uległa zatarciu. Dziś ponownie,
dzięki ostatniej renowacji i nowej funkcji przywrócono rangę osiowego założenia a główne wejścia do pałacu, zarówno od placu
jak i od ogrodu, znów pełnią swoją pierwotną funkcję.

Przez dziesięciolecia mieścił się tutaj magazyn cennych zbiorów Biblioteki Narodowej.
Z ówczesnego wyposażenia pozostawiono
we wnętrzach kilka dawnych szaf pancernych,
w których przechowywano starodruki.
Obiekt, poza incydentalnymi wydarzeniami
był zamknięty dla postronnych. Metamorfoza pałacu miała na celu uczynić z niego ogólnodostępny, przyjazny obiekt użyteczności publicznej. Rodzaj otwartego dla wszystkich skarbca najcenniejszych zbiorów narodowej książnicy. Oprócz ekspozycji pałac będzie pełnił funkcje reprezentacyjne i edukacyjne.

Podziemia przeznaczono na warsztaty
związane z wytwarzaniem papieru, powstawaniem książek czy kaligrafią. Do wnętrza wprowadzono funkcje towarzyszące: szatnię, księgarnię, kawiarnię, biura, pomieszczenia konferencyjne i techniczne. Obiekt w całości stał się dostępny dla osób z niepełnosprawnościami.
Dostosowanie do obecnych standardów wymagało wyjątkowej pomysłowości i troski
o unikalne walory historycznego gmachu
o pierwotnie innym przeznaczeniu. W zabytku zainstalowano, a raczej ukryto najnowocześniejsze technologie zapewniające komfort użytkownikom i bezpieczeństwo eksponatów.

Wyzwaniem i poważną ingerencją
w cenną strukturę było właściwe wyeksponowanie w nowym miejscu Biblioteki Wilanowskiej – ocalałego z pożogi
wojennej księgozbioru wraz z cennym wyposażeniem i oryginalnymi meblami.
W tym celu przebudowano fragment północnego skrzydła. Nowopowstała przestrzeń ekspozycyjna została wyposażona w najnowsze technologie utrzymujące odpowiednie warunki klimatyczne oraz spełniające najwyższe wymagania bezpieczeństwa. Dotychczas unikalny zbiór zajmował reprezentacyjną Salę Białą, zasłaniając jej wyjątkowy charakter. Dziś znów wraz z Salą Kariatyd, spektakularną klatką schodową i Salą Rycerską na parterze stanowią reprezentacyjną część pałacu ukazującą unikalny przykład kunsztu dawnych mistrzów.

Kreatywnie podeszliśmy do zagadnień konserwatorskich. Redukując dawną kolorystykę do niuansów faktur i odcieni bieli tak aby wydobyć elementy kamienne oraz stiuki. Zastosowaliśmy nowoczesne oświetlenie dzięki któremu udało się wyeksponować, jak nigdy dotąd, wyjątkową strukturę i unikalne elementy wyposażenia, sztukaterie i rzeźby.

Renowacji i odtworzeniu poddano wszystkie elementy architektury pałacu: posadzki, ściany, bogato zdobione sklepienia. Częściowo zrekonstruowano i odrestaurowano dawne wyposażenie: drzwi, supraporty, żyrandole, okucia. Poszukiwaliśmy odpowiednich kamieni, które pozwoliły zastąpić niedostępne już złoża. Szukaliśmy właściwych wzorów i rodzajów drewna, aby zrekonstruować parkiety. Nie małym wyzwaniem architektoniczno-konstrukcyjnym było ukrycie niezbędnych instalacji
w historycznych ścianach i szachtach.
W kontraście do zabytkowej tkanki zaprojektowano współczesne wyposażenie: specjalistyczne gabloty do ekspozycji bezcennych arcydzieł słowa i sztuki pisanej oraz umeblowanie: lady, stoły, ławy, krzesła. Multimedia oddziałują
na sposób percepcji i wzmacniają efekt. Przykładem może być osobne pomieszczenie dostosowane do ekspozycji urny z prochami spalonych w trakcie II wojny światowej księgozbiorów.

Ciekawym doświadczeniem było równoległe projektowanie i realizowanie dwóch procesów modernizacji. Najpierw zakończyliśmy modernizować modernistyczny gmach główny BN, którego budowę zakończono zaledwie 30 lat temu. Właśnie zakończyliśmy renowację
300 – letniego pałacu. Te dwa przykłady oprócz fascynujących doświadczeń pozwoliły zrewidować powszechne hasła modernistów, deklarowaną funkcjonalność, logikę i racjonalność rozwiązań
w kontekście zmieniających się potrzeb
i upływającego czasu.